อาหารของนก

อาหารของนก

ในฤดูหนาว พออากาศเริ่มหนาวจัด แมลงและวัชพืช อันเป็นอาหารส่วนใหญ่ของนกจะตาย หรือ "จำศีล" หรือหายาก ดังนั้นอาหารแถบขั้วโลกจึงหายากเข้าทุกที แต่พวกนกต่างๆ ก็มิได้ย่อท้อต่อความหนาวและเหตุการณ์เช่นนี้ พวกนกจะรวม กันเป็นกลุ่มใหญ่ๆ และบินย้ายลงมาแถบเขตศูนย์สูตร ซึ่งมี อุณหภูมิอบอุ่น มีอาหารสมบูรณ์ การเคลื่อนไหวย้ายที่หากิน ของนกจากถิ่นกำเนิดไปหากินถิ่นอื่นตามฤดูกาล แล้วกลับไป สร้างรังวางไข่อีกในถิ่นกำเนิดเดิมอีก ในฤดูอบอุ่นนี้ เราเรียกกันว่า "การอพยพย้ายถิ่น" ของนก

จำนวนชนิดนกเท่าที่รู้จักกันในประเทศไทยนั้นประมาณ ๓๐% เป็นนกที่อพยพย้ายถิ่นลงมาหากินในฤดูหนาว นกเหล่านี้ อาจอพยพย้ายถิ่นมาจากประเทศไซบีเรีย จีน เกาหลี และอื่นๆ อีกก็ได้

ดังที่ได้เคยกล่าวมาแล้วว่า นกนั้นเป็นสัตว์ประเภทกินจุมาก นกแต่ละตัวต้องกินอาหารจำนวนมากเสมอๆ ทุกๆ วัน อย่างน้อยที่สุด นกตัวหนึ่งจะกินแมลงไม่น้อยกว่าครึ่งหนึ่ง ของน้ำหนักของตัวมันเอง นั่นก็คือ แมลงจำนวนมากๆ นั่นเอง ยิ่งลูกนกหรือลูกอ่อนแล้ว ต้องการอาหารมากกว่าพ่อแม่มาก เคยมีผู้นั่งเฝ้าดูรังนกกระจิบชนิดหนึ่ง พบว่า ตั้งแต่ ๖ โมงเช้าถึง ๖ โมงเย็น นกกระจิบพ่อแม่นำอาหารมาป้อนถึง ๑,๒๑๗ ครั้ง นั่นก็คือ จำนวนแมลง ๑,๒๑๗ ตัว ลูกนกระจิบรังนั้น มี ๓ ตัว ด้วยกัน ดังนั้นลูกนกตัวหนึ่งๆ ต้องการแมลงราว ๔๐๐ ตัว ซึ่งนับว่า เป็นจำนวนไม่น้อย ถ้าถึงระยะหรือฤดูอพยพแล้ว พวกนกเหล่านี้ต้องการอาหารมากกว่าปกติอีกเกือบเท่าตัว เพราะต้องการพลังงานใช้ในการบินอพยพเป็นระยะทางไกลๆ ด้วย

นกบางชนิดดูเผินๆ จะกินอาหารตามลักษณะของมัน เช่น นกกินปลา นกกระยาง มักจะกินปลา ปู เป็นอาหาร และนกกระจาบปีกอ่อน ซึ่งส่วนใหญ่กินวัชพืช ธัญพืช เพราะมีปาก แข็งรูปกรวย เหมาะต่อการขบเคี้ยวเมล็ดพืช แต่ความจริงนก เหล่านี้ก็กินแมลงเช่นกัน นกยางกรอก นกยางควาย และนก เอี้ยง ที่เห็นเดินท่อมๆ กลางทุ่งนานั้น ส่วนใหญ่ผู้คนเชื่อว่ามัน คงมุ่งหาปู ปลา กินเป็นอาหาร แต่แท้ที่จริงนกพวกนี้ชอบเดิน ตามหลังวัวควายในนา เพราะเมื่อสัตว์เลี้ยงเหล่านั้นเดินผ่านไป ตามกอหญ้า หางและขาของมัน ก็จะปัดแมลงต่างๆ กระโดด หรือบินขึ้นมา นกเหล่านั้นก็จะไล่จิกกินเป็นอาหารทันที 

ได้มีผู้ทำการทดลองตรวจอาหารที่พ่อนกแม่นกเอามาป้อนลูกอ่อนในประเทศเกาหลี ผู้ทด ลองพบว่า ในคอของลูกนกกระจาบปีกอ่อน ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นนกกินธัญพืชแต่เพียงอย่างเดียวนั้น มีอาหาร ดังต่อไปนี้ 

๑. ตัวอ่อนของแมลงต่างๆ ๗ ชนิด ๖๓% 
๒. ตัวแก่ของแมลงต่างๆ ๙ ชนิด ๒๕% 
๓. อาหารอื่นๆ มี แมงมุม หอยทาก และเมล็ดวัชพืช ๑๒% 

จากการตรวจสอบนี้ย่อมเห็นได้ชัดว่า แม้แต่นกที่กินธัญพืช ก็ยังต้องการอาหารแมลงเป็นส่วนใหญ่เช่นกัน นอกจากนี้ แม้แต่นกกินปลา เหยี่ยว นกกระยาง ก็ยังต้องการแมลง นอกจากอาหารธรรมดาของมันอีกด้วย